Een ‘vorstenspiegel’ voor een moderne prinses!
Prinses Amalia zei het zelf al: “Er is geen school voor koningin worden.” Haar vader, koning Willem-Alexander, zei ooit ook zoiets, toen hij nog kroonprins was: “Dat zou niet rendabel zijn.”
De functie-eisen zijn op zich vrij helder: je moet een wettige nazaat van koning Willem I zijn. Je moet in staat zijn eindeloos in de wacht zitten tot je voorganger het welletjes vindt. Dat vraagt niet alleen om een lange adem, maar ook om bovenmenselijke beheersing in de tussentijd geen domme dingen te doen. En je moet tegen een stootje kunnen want krap 18 miljoen mensen vinden wat van je.
“Stel je voor dat er over de eerste foto’s die er van je zijn, als pasgeborene, al het commentaar komt dat je lelijk bent,’ stelt Claudia de Breij in haar boek over de prinses. ‘Ik was daar een halfuur oud,’ zegt Amalia met een verbaasde blik. Met dit gedrag geconfronteerd worden, en dat ‘je hele leven lang. Ik zou het mijn ergste vijand niet toewensen.”
‘Dan heb je twee keuzes: je kan helemaal doordraaien, of het je niet laten raken’
Om zichzelf te beschermen tegen de lompheid heeft Amalia een muur om zich heen opgetrokken, aldus De Breij. Ze moest wel, toen ze bijvoorbeeld op haar negende al via diezelfde sociale media te horen kreeg dat ze zichzelf maar beter kon ophangen. ‘Dan heb je twee keuzes: je kan helemaal doordraaien, of het je niet laten raken en jezelf ertegen beschermen.’
En dan moet Amalia ook nog proberen een goede koningin te worden. Om iemand in die rol te inspireren, worden er al eeuwen ‘vorstenspiegels’ opgesteld, ongevraagde adviezen aan beoogd troonopvolgers, koningen en koninginnen.
In de koninklijke wachtkamer van station Den Haag Hollands Spoor staat op de muur bijvoorbeeld een vorstenspiegel voor koningin Wilhelmina, uit 1893. Haar wordt geadviseerd ‘wijs te zijn, terughoudend en dapper, edelmoedig, rechtvaardig en vlijtig.’
1 Kalmte kan je redden
Wat zouden we Amalia eens willen meegeven aan ongevraagd advies? Om te beginnen een kalm gemoed (een laconieke instelling heeft ze gelukkig al), want ze zal niet zomaar overal van alles van kunnen vinden. Vrijheid van meningsuiting? Niet voor de royal eredivisie die boven de partijen moet staan en onder de ministeriële verantwoordelijkheid van de premier van dienst valt.
‘Publiekelijk heb je vaak zin om dingen recht te zetten. En dat kan nooit’
Haar vader worstelde daar wel eens mee. “Als ik het ergens niet mee eens ben, moet ik mijn mond dichthouden en dat is vaak heel moeilijk,” zei hij in 1993. “Ja, binnenskamers natuurlijk wel, maar publiekelijk heb je vaak zin om dingen recht te zetten. En dat kan nooit.”
Amalia lijkt al enigszins gewend aan het idee. “Ik kan sowieso niets doen zonder de toestemming van de regering, zonder de goedkeuring van het land. Dat gaat heel ver, je kan me alle kanten op sturen. Tot een bepaald punt natuurlijk.” Ze zei ook: “Ik ben in dienst van mijn land. Ik geef mijn leven aan Nederland.”
2 Empathie gaat voor alles
Bij moderne royals draait het niet om onaantastbaar en met diamanten getooid boven het volk zweven. Ze moeten zich vooral goed in kunnen leven in wat er speelt in de samenleving. Dus hup, het paleis uit en Nederland in. In klassen zitten zodra dat weer kan, koffie schenken in verpleegtehuizen, praten met marktkooplui, middenstanders, bijstandsouders en alles en iedereen buiten Am’s toch wel wat elitaire bubbel.
Liefst incognito op pad gaan, zodat er spontane gesprekken ontstaan. Laten we het de Amalia Surprise Tour noemen (we horen uiteraard achteraf wel graag álle details). Het zal een cultuurschok zijn voor de gymnasiast die vermoedelijk nog nooit economy heeft gevlogen of op een tochtig perron heeft staan wachten. Maar ze kan het vast aan.
Haar vader omschrijft haar als ‘een mensen-mens’ en ze is hulpvaardig; op school was ze niet voor niets mediator en leerlingenvertegenwoordiger. Daarnaast werkte ze de afgelopen jaren regelmatig in een strandtent. Het is dus ook weer niet zo dat ze de afgelopen 18 jaar uitsluitend op een gouden bedje heeft gelegen.
3 Blijf in beeld
De manier waarop koning Willem-Alexander en koningin Máxima hun best doen om zoveel mogelijk privé te houden, maakt het moeilijk om sympathie voor hen op te brengen als het even niet zo lekker gaat: we kennen ze gewoon niet goed genoeg.
De Queen zei het al: ‘I have to be seen to be believed.’ Zij kan het weten: koningin Elizabeth zit dit jaar 70 jaar op de troon en is nog altijd mateloos populair. Zelfs deze 95-jarige babbelt tegenwoordig via schermen en laat aardige briefjes sturen aan meisjes aan de andere kant van de wereld die zich als haar verkleden. Wie als royal de media en socials kan omarmen, is al een heel eind op weg.
Het zou Amalia sieren als ze straks niet alleen brave werkbezoekjes deelt op haar officiële socials, maar ook wat persoonlijke dingen, zoals een boek waar ze van heeft genoten of de voorbereiding van een staatsdiner en alles wat daarbij komt kijken voor volk en vaderland. Kiekjes met huisdieren zijn ook vaak een feestje van herkenning #aaibaarheidsfactor
Think Jackie Kennedy en haar rondleiding door het Witte Huis. Ook altijd leuk: een paar kinderen rondleiden in Paleis Noordeinde, je laten interviewen door het Jeugdjournaal of meedoen aan een challenge voor een goed doel, van die dingen.
We hoeven echt niet tot in de slaapkamer te kijken, maar voor de herkenning, erkenning en goodwill is het toch echt zaak zeer regelmatig in beeld te komen. Volg een masterclass’je bij de hertog en hertogin van Cambridge en peettante kroonprinses Victoria van Zweden, zouden we zeggen. Die houden allemaal zelf de regie, maar delen wel leuke dingen die ze ondernemen en die bij hun functie horen.
4 Laat het niet te breed hangen
Amalia komt uit een buitengewoon welgestelde familie. Dat ze haar toelage voorlopig terug stort, siert haar, maar ooit zal ze er natuurlijk wel gebruik van gaan maken. En gezien het feit dat de kosten van het koningshuis het Commentariaat van Twitter buitengewoon kan opwinden, is persoonlijke soberheid – en dat is bij royals een relatief begrip – in combinatie met wat gulheid tegenover de buitenwereld aan te bevelen, qua imago.
Een prettige woning, mooie kleren, goede beveiliging – dat is haar allemaal gegund en het moet natuurlijk ook weer niet te gewoontjes worden. Maar misschien maar niet gaan rondrijden in een Koenigsegg. En één speedboot in de familie is wellicht wel genoeg, zolang er nog voedselbanken bestaan.
Een nuancering van staatsrechtdeskundige Peter Rehwinkel, die een boek vanuit zijn expertise over Amalia schreef: Nederlanders zijn bereid veel te accepteren, wanneer wordt getoond wat de waarde van het koningschap is”. Hij wijst op een filmpje van koningin Máxima die in coronatijd een ernstige zieke vrouw omhelsde: “Niemand had kritiek.”
Bovendien: royal ben je 24/7. Rehwinkel: “Het is een functie die veel vraagt en zwaar zal zijn. Dan is er begrijpelijkerwijs behoefte om te ontsnappen.”
5 Doe het op je eigen manier
Zoals Beatrix een heel andere koningin was dan haar moeder Juliana, zo vult Willem-Alexander de rol weer anders in dan zijn moeder Beatrix.
Amalia heeft zo interessante rolmodellen in haar naaste omgeving. Haar oma is chic en plichtsgetrouw, haar vader kan losjes en makkelijk met mensen praten, haar moeder heeft charme, glamour en een internationaal wereldbeeld. Maar uiteindelijk moet de prinses toch zelf uitzoeken waar ze haar accenten wil leggen, in de aanloop naar de Grote Wissel en daarna.
Ze heeft daarbij het geluk in een tijd te leven waarin er veel waardering is voor authenticiteit en jezelf zijn. Ze moet zich al in zoveel dingen schikken als ze kiest voor het pad naar de troon, dat een eigen invulling wel het minste is. Hoe meer het uit haarzelf komt, hoe natuurlijker het haar af zal gaan. We hebben er alle vertrouwen in!
