Tegenwoordig is het lang niet zo vervelend meer om de eerste reserve te zijn.
Het is de droom van elke monarchie: a heir and a spare, ofwel een troonopvolger en een eerste reserve, voor het geval de troonopvolger om wat voor reden dan ook uitvalt. Traditioneel draaide de nummer twee volledig mee in de royal agenda, maar mocht daarin niet de hoofdrol spelen, want dat zou ten nadele zijn van de no 1. Het was een van de grote frustraties van prinses Margaret, destijds toch de ster van de Windsors, dat ze naar haar mening te weinig werd ingezet.
Prinses Irene uit de schaduw
Ook prinses Irene had moeite met haar rol als jongere zus van prinses Beatrix. Zij waagde de gok door te trouwen met prins Carlos Hugo van Bourbon-Parma, die ambities had de Spaanse troon te veroveren. Irene liet zich bekeren tot het katholicisme, veroorzaakte een fikse constitutionele crisis, verloor haar plek in de troonopvolging en kreeg jammer genoeg voor haar niet het gewenste leven. Carlos Hugo en de Carlisten kwamen niet aan de macht, het huwelijk eindigde in een scheiding en Irene moest een andere invulling aan haar leven geven en vond die in de natuur en spiritualiteit.
Prinses Margriet: at your service
Prinses Margriet schoof een plekje op en werd de back-up van Beatrix. Als ze het al vervelend vond niet de no 1 te zijn, is daar nooit iets van te merken geweest, die vrouw heeft talloze werkbezoeken vrolijk afgelegd.
En – ook niet onbelangrijk – veel gelachen met haar oudste zus (hier in het gips op Prinsjesdag 1957).
Maar misschien was ze stiekem ook wel gewoon graag verpleegkundige gebleven? Tegenwoordig is het niet meer vanzelfsprekend dat iedereen in een koninklijke familie ook deel uitmaakt van het Koninklijk Huis. In alle moderne Europese monarchieën zijn de lusten (een riante toelage, een comfortabel leven) en lasten (in dienst staan van het land en de mensen) voor de troonopvolger. Iedereen die daarna komt, dient zijn of haar eigen weg te vinden in het leven. Dat wil zeggen: studeren, een opleiding volgen en een baan vinden. Met in ruil de vrijheid om het leven zelf in te vullen.
Christian en Isabella
Prinses Isabella van Denemarken (tweede van rechts) krijgt vanaf 14 januari die ruimte. Door het aftreden van haar oma koningin Margrethe wordt haar vader Frederik X en is haar oudere broer Christian de nieuwe kroonprins. Voor haar zal er niet zo gek veel veranderen. Margrethe maakte het Koninklijk Huis al kleiner en efficiënter door de hoogste titels van de vier kinderen van haar oom prins Joachim te schrappen. Waarop prinses Mary, de aanstaande koningin van Denemarken, al zei: “Ook wij zullen kijken naar de titels van onze kinderen, als de tijd daar is.”
Vincent en Josephine
Het is aannemelijk dat de jongste twee kroonprinselijke kinderen, Vincent (links) en Josephine (rechts, op termijn geen Koninklijke Hoogheden meer zullen zijn. Isabella zal dat als eerste reserve vermoedelijk wel blijven, tot Christian kinderen krijgt en er een nieuwe afweging kan worden gemaakt. Ook dan is er nog de optie om haar binnen het Koninklijk Huis te houden, al ligt het voor de hand dat ze een stapje terug zal (moeten) doen. Op belangrijke momenten in het koninklijk jaar komt ze dan even in beeld – een monarchie is toch een familiebedrijf – om verder haar eigen leven te kunnen leiden.
Eerste reserve, nieuwe kansen
In de praktijk pakt dat goed uit voor de eerste reserves. Prins Harry’s Sussexit is weliswaar nog niet de droom gebleken die hij voor ogen had, maar prins Felix van Luxemburg leeft bijvoorbeeld tot volle tevredenheid met zijn vrouw en kinderen op een Frans wijndomein. Prins Carl Philip van Zweden heeft een bloeiend bedrijf als ontwerper, Märtha Louise van Noorwegen maakte zich zelf los van haar koninklijke titel en lijkt daar ook niet bijster onder te lijden. Gabriël van België wordt klaargestoomd voor een eigen leven, prinses Alexia zal haar eigen weg mogen kiezen. Ook Sofia van Spanje, Oscar van Zweden en Charlotte van Wales zullen geen fulltime royals worden.
In Noorwegen gaat het niet anders, ook Sverre Magnus kan niet achteroverleunen: “Ik verwacht dat hij zijn eigen weg in het leven zal moeten vinden,” zegt kroonprins Haakon over zijn tweede kind. “Het is Ingrid die de rol (van troonopvolger) overneemt. Magnus zal vermoedelijk wel ergens bij betrokken blijven, maar waarschijnlijk wordt dat geen officiële of fulltime rol. Dat is niet het plan. Hij moet dus zelf iets vinden, wat hij in het leven wil doen.”
Nogmaals Haakon: “Wat je wilt van het leven is voor iedereen lastig om uit te zoeken, het is voor hem niet heel anders dan voor anderen. We leven allemaal met beperkingen, uitdagingen en moeilijke dingen, waar we op een of andere manier mee moeten dealen. Dit is ons leven, hier moeten wij wat meer. Het leven is niet altijd duidelijk en simpel, soms is het veeleisend en lastig. En dan moet je proberen tot de best mogelijke oplossing te komen.”
Hoe zuur dat misschien ook klinkt, in vergelijking van eeuwig in de schaduw van je oudere broer of zus moeten staan, is het best een nieuwe fijne optie, ook voor Isabella.
