Staatsrechtelijk is het wel degelijk een mijlpaal.
Zelf is Amalia er nuchter onder “Ik bereid me nu vooral voor op mijn eindexamen,” zei ze op Koningsdag 2021. “Achttien is nog ver weg voor mij, ik heb daar niet veel gedachten aan toegewijd. Afgelopen december ben ik zeventien geworden, dat vond ik niet spannend. Achttien zal niet heel veel anders zijn.”
Feit is dat ze 7 december 2021 achttien jaar wordt en daarmee meerderjarig is. Wat wel degelijk een constitutionele mijlpaal is. En wel hierom.
Haar titel verandert (een beetje)
Catharina-Amalia Beatrix Carmen Victoria Prinses van Oranje is de eerste in de lijn van troonopvolging. Sinds de inhuldiging van de Koning op 30 april 2013 heeft prinses Catharina-Amalia de titel Prinses van Oranje.
De titel is voorbehouden aan de troonopvolger van de koning(in). Het is gebruikelijk om na de 18de verjaardag te spreken van kroonprinses, al wordt ze ook nu al vaak zo genoemd.
Ze krijgt een toelage
Vanaf haar 18de verjaardag ontvangt Amalia een vergoeding van de staat. Ze krijgt 296.000 euro inkomen per jaar en 1.338.000 euro voor ‘personele en materiële ondersteuning’. Dat betekent dat ze van dit bedrag bijvoorbeeld woonruimte en beveiliging moet betalen. Zoals bekend was er nogal wat ophef over die 1,6 miljoen euro.
De prinses voelde haarfijn aan dat het gevoelig lag en meldde zelf dat ze tot het eind van haar studie geen beroep doet op het inkomensdeel van haar uitkering. En dat ze ‘zolang ze geen hoge kosten zal maken in haar functie als Prinses van Oranje’ ook de onkostenvergoeding terugstort. De kroonprinses heeft daar zelf een brief over geschreven aan demissionair premier Rutte en die heeft de Tweede Kamer geïnformeerd. Haar besluit viel zeer goed en leverde haar veel goodwill op.
Amalia kan koningin worden
Zou koning Willem-Alexander iets overkomen, dan mag Amalia hem vanaf haar 18de verjaardag meteen opvolgen.
Daarvoor zou haar moeder, koningin Máxima, tijdelijk als regentes optreden. Zou ook haar iets zijn overkomen, dan zou Amalia’s oom prins Constantijn als regent regeren tot Amalia meerderjarig was geworden.
Ze wordt lid van de Raad van State
Vanaf haar achttiende verjaardag is Amalia officieel lid van de Raad van State, net zoals haar vader en moeder. Wat houdt dat in? Niet heel veel, het is niet zo dat ze eindeloos moet vergaderen met hoge ambtenaren. De koning is er ook bijna nooit. Zijn rol als voorzitter is vooral symbolisch, de vicevoorzitter (momenteel is dat Thom de Graaf) is de feitelijke voorzitter.
Bovendien mogen leden van het Koninklijk Huis niet stemmen, maar alleen mee-vergaderen. Het is nuttig voor Amalia om af en toe eens aan te schuiven en zo staatsrechtelijk het een en ander op te steken. Maar in de praktijk hoeft ze er nog niet echt iets te doen en kunnen we ons leukere dingen voorstellen waar een achttienjarige zich in kan verdiepen.
Amalia komt vaker in beeld
Tot nu toe heeft Amalia, in tegenstelling tot collega-troonopvolgers van haar leeftijd…
… zoals prinses Leonor van Spanje…
… en prinses Elisabeth van België, volledig in de luwte kunnen leven. Er was een fotomoment in Lech en eentje in de zomer; na de inhuldiging kwam haar aanwezigheid op Koningsdag erbij. Geen werkbezoeken, geen schepen dopen, geen linten doorknippen.
Gezien haar tussenjaar wil ze die lijn nog even aanhouden, maar toch: zowel haar oma, prinses Beatrix, als haar vader koning Willem-Alexander, participeerden na hun 18de meer in de royal agenda. Zo zal Amalia op dinsdag 20 september 2022 haar Prinsjedagdebuut maken (oh my, als het dan toch weer eens per koets en met publiek zou kunnen!) en zal ze incidenteel haar ouders vergezellen op een werkbezoek.
“Ze mag opvolgen en ze moet zich voorbereiden,” zegt koning Willem-Alexander daarover. “Ze zal meer zichtbaar zijn. En ook taken uitvoeren, en bezoeken afleggen.”
Eerst het tussenjaar
Een volle agenda heeft ze voorlopig niet. In haar tussenjaar wil ze andere dingen doen: “De gedachte aan geen school…” zegt ze. “Ik wil wel nog leren, maar even niet op school, al heb ik er wel van genoten de afgelopen veertien jaar.”
Wat ze gaat doen, is nog niet duidelijk. “Een beetje de wereld over reizen, dingen doen die ik misschien over twintig jaar niet meer kan doen,” zegt ze. “Zoals stages lopen bij heel gave bedrijven, maar dat ligt nog niet vast.”
Dat laatste is op dit moment lastig “want bedrijven weten niet of ze vasthouden aan thuiswerken of niet. Stage lopen heeft geen zin als je dat achter je scherm moet doen,” zo vatte de koning het dilemma samen.
Na haar gap year volgt een studie en een periode van maatschappelijke stages. Zoals haar vader uiteindelijk zijn draai vond met watermanagement als grote interesse, zo zal ook Amalia op zoek gaan naar iets wat haar boeit en waaraan ze haar tijd zinvol kan besteden, tot ze op de troon komt.
“Voor mij komt het rustig op me af,” zegt Amalia over die beladen 18de verjaardag. “Ik geniet nu eigenlijk van mijn jeugd, de vrienden om me heen, ook al is dat soms lastig door de coronacrisis.”
